Gospodarowanie i sortowanie odpadów szklanych, papierowych czy plastikowych jest w dzisiejszych czasach dość powszechnym zwyczajem. Jednak ponad połowa odpadów wytwarzanych rocznie na mieszkańca ulega biodegradacji, co po składowaniu uwalnia metan (CH 4 ), inne gazy i lotne związki organiczne, które są ważne dla zmiany klimatu.
Największym zagrożeniem są codzienne odpady biodegradowalne
W szczególności odpady biodegradowalne obejmują proste pozostałości po gotowaniu: warzywa, skórki owoców, odpady mięsne i rybne, ciasta, skorupki jaj, fusy z herbaty i kawy; a także odpady zielone: gałęzie, trawa, liście, darń, trociny i tym podobne. Do tego typu odpadów zalicza się również niektóre odpady przemysłowe z produkcji przemysłowej: papier, tekturę, naturalne włókna tekstylne, płynne i stałe odpady z produkcji żywności, a także szlamy.
I chociaż ilość odpadów poddanych recyklingowi rośnie z roku na rok w całej Unii Europejskiej (UE), zbyt duża ich część nadal trafia na składowiska. Eurostat i Europejska Agencja Środowiska, 2015 (informacje dostępne na portalu w marcu 2018 r.) Unijny sektor gospodarki odpadami wygenerował łącznie 3,2%. całkowite emisje gazów cieplarnianych.
Największe emisje gazów cieplarnianych w sektorze odpadów to CH 4 , który zwykle powstaje z bakterii żywiących się materią organiczną przy braku tlenu. A wpływ tych gazów cieplarnianych na efekt cieplarniany jest aż 25 razy większy niż dwutlenku węgla (CO 2 ). CH 4 jest uwalniany głównie w wyniku składowania na wysypiskach, odprowadzania i oczyszczania ścieków. Oto przykład z 2018 roku. W litewskim sektorze odpadów 21,6 proc. Całkowita CH 4 emisji.
Gospodarka o obiegu zamkniętym: mniej odpadów – mniej zanieczyszczeń
Co zatem można zrobić, aby zmniejszyć negatywny wpływ odpadów biodegradowalnych na środowisko? Obchodź się z nimi właściwie.
Zgodnie z polityką odpadową Unii Europejskiej (UE) podstawowa zasada gospodarowania odpadami opiera się na hierarchii postępowania z odpadami: pierwszeństwo ma zapobieganie powstawaniu odpadów, następnie przygotowanie do ponownego użycia, recykling, inne zastosowania (odzysk energii) oraz składowanie jest uważane za najmniej pożądaną opcję. Dlatego też, zgodnie z priorytetami w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów i gospodarowania nimi, należy przede wszystkim unikać wytwarzania odpadów i innych środków zapobiegania powstawaniu odpadów, a nieuniknione odpady należy przygotować do ponownego użycia, poddać recyklingowi lub w inny sposób wykorzystać w taki sposób, aby zminimalizować składowanie i unieszkodliwianie innych odpadów.
Gospodarka odpadami poprzez składowanie jest nie tylko najmniej pożądanym poziomem w hierarchii postępowania z odpadami, ale reprezentuje również zasadę gospodarki liniowej, która zdominowała świat od czasów rewolucji przemysłowej. Działa zgodnie z łańcuchem „weź lub wyrzuć”, w którym cykl życia produktu ma początek i koniec, tj. produkty kończą jako odpad na końcu cyklu życia i nie są już używane.
Istnieje jednak inny model gospodarczy – tzw. gospodarka o obiegu zamkniętym. Jest to system odnawialny, który minimalizuje ilość odpadów: utrzymanie wartości produktów i materiałów tak długo, jak to możliwe, usuwanie jak najmniejszej ilości odpadów i wykorzystywanie jak najmniejszej ilości zasobów oraz utrzymywanie zasobów w cyklu ekonomicznym, gdy produkt jest „przestarzały”, tak aby można go ponownie wykorzystać do stworzenia nowej wartości. Zgodnie z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym część odpadów można poddać recyklingowi lub spalić, wykorzystując energię uzyskaną do produkcji ciepła lub energii elektrycznej.
Zalety budowy szamba bezodpływowego i przydomowej oczyszczalni ścieków
Budowa szamba bezodpływowego oraz przydomowej oczyszczalni ścieków to dwie różne metody zarządzania ściekami w obszarach, gdzie nie ma dostępu do centralnej kanalizacji. Oba systemy mają swoje zalety, które sprawiają, że są one atrakcyjnymi opcjami dla właścicieli domów.
Porównanie zalet szamba bezodpływowego i przydomowej oczyszczalni ścieków:
| Kategoria | Szambo Bezodpływowe | Przydomowa Oczyszczalnia Ścieków | Przykładowe Miasta Śląska |
|---|---|---|---|
| Koszty Instalacji | Niskie | Wyższe niż szambo, ale z długoterminowymi oszczędnościami | Katowice, Gliwice |
| Konstrukcja | Prosta, mniej podatna na awarie | Skomplikowana, ale nowoczesna | Sosnowiec, Zabrze |
| Efektywność dla Małych Gospodarstw | Wysoka | Zależna od wielkości i technologii | Bytom, Ruda Śląska |
| Przyjazność dla Środowiska | Niska, wymaga regularnego opróżniania | Wysoka, przetwarza ścieki na czystsze odpady | Chorzów, Tychy |
| Obsługa i Konserwacja | Prosta i zazwyczaj rzadsza | Regularna, wymaga fachowej wiedzy | Częstochowa, Dąbrowa Górnicza |
| Długoterminowe Rozwiązanie | Mniej trwałe, wymaga częstszego opróżniania | Bardziej trwałe, zrównoważone rozwiązanie | Rybnik, Jaworzno |
Systemy tego typu na terenie Śląska i Opolszczyzny montuje firma RADMON, zobacz pełną ofertę firmy: https://www.oczyszczalnieprzydomowe-szamba.pl/
Odpady mogą przynieść korzyści
W wielu miejscach największą część stałych odpadów komunalnych stanowią odpady kuchenne i ogrodowe. Unikając zbierania tych odpadów tracimy potencjalne źródło energii i nawozu. Zwrot odpadów organicznych do gleby wymagałby mniejszej ilości nawozów mineralnych, których produkcja ma negatywny wpływ na środowisko i wymaga innych ograniczonych zasobów.
Według Instytutu Inżynierii Środowiska Kowieńskiego Uniwersytetu Technologicznego, doc. dr hab. Irina Kliopova, jednym z najbardziej ekologicznych i ekonomicznych sposobów zagospodarowania takich odpadów jest kompostowanie domowe, wykorzystanie kompostowników czy coraz popularniejsze kompostowanie z wykorzystaniem dżdżownic i produkcja tzw. wermikompostu. W kompostowaniu otwartym kompost jest produkowany przez prawie dwa lata, a w standardowym kompostowaniu zamkniętym proces skraca się do jednego sezonu.
Właściwa metoda kompostowania w domu musi być dobrze utrzymana. Sterta odpadów musi mieć wystarczającą wilgotność (50-60%), aby zapobiec gniciu i nieprzyjemnym zapachom lub odwrotnie, aby masa nie wyschła. Odpady przed kompostowaniem należy wymieszać, w zależności od zawartości azotu i węgla, zawartość tlenu w pryzmie powinna wynosić 15-20% i musi być stale przewracana, w zależności od rodzaju odpadu. Np. kompostowaną skoszoną trawę należy odwracać częściej, jeśli w masie trawy znajdują się posiekane gałązki lub liście drzew – rzadziej. Stos odpadów nie powinien być wyższy niż 1,5-2 m. Do tej domowej mieszanki kompostowej nie wolno wrzucać mięsa, ryb, tłuszczu, kości, produktów mlecznych, tj. odchodów zwierzęcych, gotowanych warzyw, chorych roślin, dojrzałych chwastów, gazet, czasopism, psich i kocich odchodów.
Problem zielonych odpadów jest szczególnie dotkliwy w dużych miastach. Wyrzucanie takich odpadów do pojemników na odpady komunalne komplikuje pracę zarządcom odpadów, staje się obciążeniem dla samej ludności, ponieważ zaczyna gnić i wydzielać nieprzyjemne zapachy, a gdy zaczyna rozkładać się na składowiskach, przyczynia się do zmian klimatycznych. Mieszkańców zaprasza się do oddawania zielonych odpadów wytworzonych do środowiska do specjalnych punktów zbiórki i np. od 2017 roku. Firma zajmująca się gospodarką odpadami Ecoservice rozpoczęła również oferowanie usługi wywozu takich odpadów, która jest świadczona przez cały sezon do października. Obecnie na Śląsku istnieją 54 punkty zbiórki (odbioru) odpadów ulegających biodegradacji . Miejsca te są podzielone na powiaty: Alytus, Kownie, Kłajpeda, Mariampol, Panevėžys, Šiauliai, Tauragė, Telšiai, Utena i Wilno.
Właściwie zagospodarowane odpady mogą być czymś więcej niż tylko kompostem. Odpady biodegradowalne są również przydatne do produkcji energii. Na przykład odpady biodegradowalne przechowywane w zakładach fermentacji beztlenowej (w środowisku beztlenowym) można wykorzystać do produkcji biogazu, który jest odnawialnym źródłem energii. Pozwala to również uniknąć powstawania szkodliwych gazów podczas rozkładu odpadów. Biogaz jest najefektywniej wydobywany z odchodów zwierzęcych i osadów ściekowych, biogaz z odpadów spożywczych nie zawsze jest ekonomiczny. Tak więc, w przeciwieństwie do produkcji kompostu chałupniczego, rozkładają się odpady owocowe i/lub warzywne o niskim rozkładzie CH 4lub wcale się nie formuje, musi być zmieszany np. z odpadami mięsnymi. Odpady biodegradowalne wykorzystywane do produkcji biogazu nie tracą składników odżywczych, dzięki czemu pozostały produkt można wykorzystać do użyźniania gleby.
Wyzwaniem jest również usuwanie szlamu
Od 2013, ale nie później niż 2015. Od 1 stycznia 2006 r., po zainstalowaniu odpowiednich regionalnych urządzeń do oczyszczania ścieków, trzeba było wstrzymać usuwanie osadów powstałych podczas oczyszczania ścieków komunalnych na starych składowiskach, składowiskach osadów lub innych zbiornikach na Śląsku. Na nowo instalowanych składowiskach jest to zabronione. Jednak ostateczna utylizacja osadów ściekowych nadal stanowi problem nie tylko na poziomie krajowym, ale również na poziomie Unii Europejskiej
Na Śląsku kwestia gospodarki osadami ściekowymi została zbadana w 2006 r., kiedy na zlecenie Ministerstwa Środowiska przygotowano studium wykonalności „Program inwestycyjny w zakresie gospodarki osadowej naŚląsku”. Następnie przygotowano kilka studiów wykonalności związanych z zagospodarowaniem osadów, zrealizowano kilka projektów modernizacji oczyszczalni osadów, wspieranych przez Fundusz Spójności Unii Europejskiej i budżet państwa, ale problem nie został do końca rozwiązany. Na Śląsku nie ma funkcjonującego systemu gospodarowania osadami, który obejmuje obróbkę osadów i ich ostateczną utylizację/utylizację.
Oczyszczanie osadów ściekowych zależy od ich obróbki, składu chemicznego i jakości. Duże ilości osadów ściekowych nagromadzone na specjalnych składowiskach i niewłaściwie utylizowane mogą stanowić zagrożenie dla środowiska. Z tego powodu bardzo ważne jest wprowadzanie nowoczesnych, przyjaznych dla środowiska i efektywnych technologii zagospodarowania osadów oraz rozwój infrastruktury zagospodarowania osadów ściekowych. Doświadczenia z oczyszczaniem osadów ściekowych w różnych krajach pokazują, że nie ma jednolitego rozwiązania w zakresie oczyszczania. W niektórych krajach osady ściekowe są spalane, w innych składowane na wysypiskach, kompostowane, wykorzystywane w rolnictwie do nawożenia gleby lub rekultywacji zniszczonych terenów. Dlatego przy wyborze odpowiedniego rozwiązania w zakresie oczyszczania osadów ściekowych bardzo ważne jest uwzględnienie sytuacji ekologicznej i ekonomicznej kraju.
Dbaj o środowisko we własnej kuchni – separator tłuszczu pod blatem kuchennym
Stosowanie separatorów tłuszczu montowanych pod blatami kuchennymi może znacząco wpłynąć na ochronę środowiska w kilku kluczowych aspektach. Te urządzenia są projektowane w celu zatrzymywania tłuszczu, olejów i innych substancji ropopochodnych, które mogą przedostać się do kanalizacji i systemów odprowadzania wód. Oto kilka sposobów, w jakie separatory tłuszczu przyczyniają się do ochrony środowiska:
- Zapobiegają zanieczyszczeniom wód: Głównym zadaniem separatorów tłuszczu jest zatrzymywanie tłuszczów, olejów i innych substancji organicznych, które powstają podczas gotowania i mycia naczyń w kuchni. Jeśli te substancje dostaną się do kanalizacji i pójdą dalej do oczyszczalni ścieków, mogą powodować poważne problemy. Tłuszcze i oleje mogą tworzyć tłuste osady w rurach, prowadząc do zatorów i awarii systemów kanalizacyjnych. Dodatkowo, jeśli nie są odpowiednio usuwane z oczyszczalni ścieków, mogą zanieczyścić wody naturalne, szkodząc ekosystemom i zdrowiu ludzi.
- Ochrona mikroorganizmów w oczyszczalniach: Oczyszczalnie ścieków wykorzystują mikroorganizmy do rozkładania substancji organicznych w ściekach. Jeśli substancje ropopochodne, takie jak tłuszcze i oleje, przedostaną się do oczyszczalni, mogą zahamować procesy biologicznego rozkładu i zmniejszyć wydajność oczyszczania. Separator tłuszczu pozwala uniknąć tego problemu, chroniąc mikroorganizmy w oczyszczalniach i zwiększając ich efektywność.
- Redukcja emisji gazów cieplarnianych: Podczas procesu rozkładu substancji organicznych w oczyszczalniach ścieków może dochodzić do emisji metanu, który jest silnym gazem cieplarnianym. Zatrzymanie tłuszczów i olejów już na etapie ich powstawania pozwala zmniejszyć ilość substancji organicznych, które trafiają do oczyszczalni, a tym samym ograniczyć emisję metanu.
- Dłuższa żywotność infrastruktury kanalizacyjnej: Tłuszcze i oleje mogą tworzyć tłuste osady i kamienie wewnątrz rur kanalizacyjnych, prowadząc do ich zatykania i pogorszenia funkcjonowania. Montaż separatorów tłuszczu zmniejsza ryzyko tego typu problemów, co przekłada się na dłuższą żywotność infrastruktury kanalizacyjnej. Mniejsza konieczność napraw i wymiany rur przyczynia się do ograniczenia generowania odpadów i zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko.
- Zachęta do recyklingu olejów: Niektóre separatory tłuszczu są zaprojektowane tak, aby umożliwiały zbieranie oddzielonych tłuszczów i olejów w celu ich recyklingu. Tym samym przyczyniają się do ograniczenia ilości odpadów i nadania drugiego życia tym surowcom, zamiast pozostawiania ich do degradacji w środowisku.
W skrócie, stosowanie separatorów tłuszczu montowanych pod blatami kuchennymi może znacznie zwiększyć efektywność oczyszczania ścieków, ograniczyć zanieczyszczenia wód, zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych i przyczynić się do ogólniejszej ochrony środowiska. To ważne narzędzie, które pomaga w utrzymaniu ekologicznie zrównoważonej kuchni i dbałości o ekosystemy wodne.